Periyodik muayene nedir ?

İş Güvenliğinin Vazgeçilmezi: Periyodik Kontrol Nedir, Kimler Yapar ve Hangi Ekipmanları Kapsar?

İş yerlerinde güvenliğin ve verimliliğin sağlanması, yasal uyumluluk açısından büyük önem taşır. Bu bağlamda, Google aramalarında en çok merak edilen konulardan biri olan “Periyodik Kontrol” kavramı, çalışanların ve iş ekipmanlarının güvenliğini sağlamanın temel direğidir.

1. Periyodik Kontrol Nedir ve Neden Önemlidir?

Periyodik kontrol, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre iş ekipmanlarının güvenli çalışma koşullarını sürdürüp sürdürmediğini tespit etmek amacıyla, yetkili teknik personel tarafından belirli aralıklarla (çoğunlukla yılda bir kez veya ekipman türüne göre daha sık) yapılan teknik muayene ve test işlemleridir.

Önemi:

• Yasal Zorunluluk: İşverenlerin yasal mevzuat gerekliliklerine uymasını sağlar. Aksi takdirde idari para cezaları ve hukuki sorumluluklar doğabilir.
• İş Kazalarını Önleme: Ekipmanlardaki aşınma, arıza ve tehlikeleri erken tespit ederek iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önüne geçer.
• Maliyet Tasarrufu: Küçük arızaların büyümesini ve maliyetli onarımlara yol açmasını engeller.
• Verimlilik: Ekipmanların stabil ve verimli bir şekilde çalışmasına olanak tanır.

2. Periyodik Kontrol Hangi Ekipmanlara Yapılır? (En Çok Arananlar)

Kullanıcıların en çok merak ettiği bir diğer konu ise hangi ekipmanların periyodik kontrole tabi olduğudur. Yönetmelik kapsamında periyodik kontrolü zorunlu olan başlıca iş ekipmanları şunlardır:

• Kaldırma ve İletme Ekipmanları: Vinçler (Mobil, Kule, Gezer Köprülü), Forkliftler, Caraskallar, Transpaletler, Araç Kaldırma Liftleri, Asansörler, İş Platformları. (Kontrol süresi genellikle yılda 1 kez, bazı özel ekipmanlarda 6 ayda bir).
• Basınçlı Kaplar ve Tesisatlar: Buhar Kazanları, Kalorifer Kazanları, Kompresörler, Basınçlı Hava Tankları, Hidroforlar, Genleşme Tankları. (Kontrol süresi genellikle yılda 1 kez).
• Elektrik Tesisatları: Topraklama Tesisatı, Paratoner (Yıldırımdan Korunma) Tesisatı, Elektrik Panoları, Kaçak Akım Röleleri, Jeneratörler. (Kontrol süresi genellikle yılda 1 kez).
• Diğer Ekipmanlar: Yangın Tesisatları ve Hortumlar, Havalandırma Tesisatları, Endüstriyel Raflar, Makine ve Tezgahlar.

3. Periyodik Kontrolü Kimler Yapabilir?

Periyodik kontrolün kimler tarafından yapılacağı, aramalarda öne çıkan kritik bir bilgidir. Kontroller, ilgili Yönetmelik ve standartlarda belirtilen kriterlere sahip, yetkili teknik personel tarafından yapılmalıdır. Bu kişiler genellikle:

• Kaldırma ve İletme Ekipmanları / Basınçlı Kaplar: Makine Mühendisleri, Makine veya Metal Eğitimi Bölümü mezunu Teknik Öğretmenler, Makine Teknikerleri/Yüksek Teknikerleri.
• Elektrik Tesisatları: Elektrik Mühendisleri, Elektrik-Elektronik Mühendisleri, Elektrik Eğitimi almış Teknik Öğretmenler, Elektrik Teknikerleri.

Kontrolü yapan personelin ve kuruluşun, yetkinlik sahip olması veya ilgili mevzuatta belirtilen diğer yeterliliklere sahip olması önemlidir.

4. Periyodik Kontrol Raporu

Periyodik kontrolün en somut çıktısı, yapılan muayenelerin sonuçlarını, tespit edilen eksiklikleri ve önerileri içeren detaylı bir Periyodik Kontrol Raporu‘dur. Bu raporlar, yasal denetimlerde ibraz edilmek üzere işverenin İSG dosyasında en az 10 yıl süreyle saklanmalıdır. Rapor, ekipmanın güvenli kullanıma uygun olup olmadığını net bir şekilde belirtmelidir.